Astrobiyoloji

İnsanlar çok eski zamanlardan beri yeryüzünde yaşamın nasıl ortaya çıktığı ve evrende yalnız olup olmadığımız gibi sorulara kafa yoruyorlar. Son dönemlerde adını giderek daha sık duyduğumuz astrobiyoloji tam da bu sorulara yanıt bulmak üzere ortaya çıkmış bir bilgi alanı. Evrende ve dünyada yaşamın kökenini, evrimini ve geleceğini inceleyen astrobiyologlar, gelişen teknolojiyle birlikte her geçen gün hayal gücümüzü kışkırtan keşiflerde bulunuyor.

Kendisi de bir astrobiyolog olan David Catling bu kitapta astrobiyolojinin temel meselelerini ele alarak bu heyecan verici bilime dair kısa ama kapsamlı bir çerçeve sunuyor. Dünyada yaşamı ortaya çıkaran koşullar nelerdi? Yaşam hangi ilkeler temelinde gelişti? Gezegenimiz mevcut haline erişmeden önce nasıl evrelerden geçti? Kitlesel yok oluşlara hangi olaylar yol açtı? Dünyamızı nasıl bir gelecek bekliyor? Gezegenler nasıl oluştu? Güneş Sistemi’nde ve ötesinde hangi gezegenlerde yaşam ortaya çıkmış olabilir veya gelecekte ortaya çıkabilir? Dünya dışındaki bir gezegende akıllı varlıklar varsa fizikçi Enrico Fermi’nin meşhur tabiriyle Nerede bunlar? 

David C. Catling

Etkinlikten Kareler...

GENÇOMÜ Kitap Kulübü’nün düzenlemiş olduğu 6. Kitap Kulübü Etkinliği’ni tamamlamış bulunmaktayız. Bu etkinliğimizde, astrobiyolog olan David Catling’in astrobiyolojinin temel meselelerini ele alarak yazdığı ‘’Astrobiyoloji – Dünya ve Evrende Yaşam’’ adlı kitabını okuduk.

Bilimin fizik, kimya, matematik, coğrafya, biyoloji ve astronomi gibi birçok dalından faydalanarak yazılan bu kitap, okuyucularına evreni anlamaya çalışırken farklı bakış açıları kullanmayı öğretmektedir. Astrobiyoloji kitabı toplamda 8 bölümden oluşmaktadır. Her bölümde birbiriyle bağlantılı ama farklı konulara değinilmektedir. Kitabın bölümleri ve kısaca her bölümün içeriği şu şekildedir:

Bölüm 1: Astrobiyoloji Nedir?

Bu bölüm, tarihte astrobiyolojinin yeri, gelişme süreci ve avantajları gibi konularda bilgi verir. Bunların dışında kitapta yaşam nedir, yaşamın temel gereksinimleri nelerdir, dünyada yaşam nasıl başlamıştır ve evrimleşerek nereden nereye gelmiştir gibi konular da işlenmiştir.

Bölüm 2: Yıldız Tozundan, Yaşama Ev Sahipliği Yapan Gezegenlere

İkinci bölümde, Büyük Patlama ardından atomların, yıldızların, galaksilerin, gezegenlerin, yaşamın ve yeryüzünün nasıl ortaya çıktığı ve bunların nereden geldikleri anlatılıyor.

 “Sıfırdan elmalı turta yapmak için önce evreni icat etmeniz gerekir.” 

-Carl Sagan (Sayfa 25)

Bölüm 3: Yaşamın ve Çevrenin Kökenleri

Üçüncü bölümde, dünyanın ilk dönemlerini ve dünyada yaşamın ortaya çıkışını detaylı şekilde ve farklı görüşleri bir araya getirerek anlatmaktadır.

Bölüm 4: Çamurdan Yüceye

Bu bölümde, yeryüzünün yaşam için uygun bir çevreyi nasıl oluşturduğu ve oluşturduğu bu çevreyi nasıl korumaya devam ettiğinden bahsedilmektedir. Ayrıca büyük oksidasyon olayı, hayvan yaşamının oluşmasıyla birlikte gelişmiş yaşamın ortaya çıkması anlatılmaktadır.

Bölüm 5: Yaşam: Bir Genomun Daha Fazla ve Uyum Başarısı Daha Yüksek Genomlar Oluşturmasının Yolu

Bu bölüm okuyucularına dünyadaki yaşam örneğinin detayları hakkında bilgi verir. Yeryüzü biyolojisini hem genel düzeyde hem de hücresel ve moleküler düzeylerde inceler. Organizma tipleri, hücreler ve bu hücrelerde bulunan organeller, DNA ve RNA gibi konuları açıklar.

Bölüm 6: Güneş Sistemi’nde Yaşam

Yeryüzünde yaşamın var olabilmesi için gerekli olan kriterlerden, bu kriterlerinin en önemlisinin neden su olduğundan ve yaşamın varlığının güneş ışığı ile ilgisinden bahsedilmektedir. Ayrıca Mars, Ceres, Europa-Ganymede-Callisto, Enceladus-Titan, Triton ve Plüton’da yaşam olma ihtimalı üzerinde durulmaktadır.

Bölüm 7: Uzak Dünyalar, Uzak Güneşler

Yedinci bölümde, ötegezegenlerin ne olduğundan, keşfedilen ötegezegenlerden ve bu ötegezegenlerin kaç tanesinin yaşanabilir olduğu veya kaç tanesinde şu anda bir yaşam olduğundan bahsedilmektedir. Yaşama işaret eden gezegen özellikleri yani biyoimzalarda bu bölümün içeriğidir.

Bölüm 8: Tartışmalar ve Olasılıklar

Son bölümde, yaşamın sadece Dünya’ya has bir durum olup olmadığını ve evrende başka yaşamların mümkün olup olmadığı konusundaki tartışmalardan bahsedilmektedir.