Tüm Dünya için önemli geçim kaynaklarından biri olan sanayi, hammaddelerin veya yarı işlenmiş maddelerin kullanıma hazır hale getirilmesidir. Sanayi ülkelerin gelişme seviyelerini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Gelişmiş ülkeler gelir kaynaklarının büyük çoğunluğunu sanayi sektöründen sağlamaktadır [1]. Sadece gelir kaynağı olarak değil, ülke halkının kalkınması, doğal kaynakların kullanılması, her şeyin korunaklı bir şekilde üretilmesinden kaynaklı olarak, ürünlerin raf ömrünün uzun, hijyenik olması gibi elementler sanayinin önemini gözler önüne sermektedir [2]. Tüm bu olumlu yönlerin yanı sıra, dünyada hızla artan tüketim çılgınlığıyla birlikte üretim kaynaklarının arttırılması gerekmektedir bu durumda sanayilerin artmasına yol açmaktadır. Daha fazla sanayi kurulması ve kurulan sanayilerin bazılarının çevreyi korumaya yönelik altyapılara sahip olmaması bu durumu küresel bir sorun haline getirmektedir [1]. Bu nedenle çevrenin korunması ve ekonomik faaliyetlerin birlikte yönetimi uluslararası topluluk gündemini meşgul eden en önemli konuları oluşturmuştur [3]. Bu olumsuzluklara sessiz kalmanın mümkün olmadığı gibi üretimin durması da mümkün değildir. Bu yüzden temiz ve çevresel açıdan daha sağlam teknolojiler kullanarak sanayi altyapısının güçlendirilmesi, sanayilerinin daha sürdürülebilir hale gelmesine büyük katkı sağlar.
Altyapı yatırımı ve yenilik, ekonomik büyüme ve kalkınmanın kritik güçleridir. Zamanla birlikte büyük şehirlerde sanayilerin kurulmasından kaynaklı iş istihdamının büyük şehirlere kayması ve buralarda nüfusun hızla artması, yenilenebilir kaynakların, teknolojinin ( iletişim teknolojisi gibi) ve ulaşım imkanlarının güçlendirilmesinin gerekliliğini ortaya çıkarmıştır [4]. Tablo 1’de yenilenebilir enerjilerin kullanımının yıllara göre artış verileri sunulmaktadır.
Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi son yıllara doğru çok fazla artmış olduğu açıkça anlaşılmaktadır.
Teknolojik ilerlemeyle birlikte altyapısı güçlü üretim merkezlerinin sayısını arttırarak, halka yeni iş fırsatları sunarak işsizlik oranını azaltma, yenilenebilir enerji verimliliğini arttırmak ve teknolojik açıdan gelişmelere destek çıkmak ekonomik ve çevresel sorunlara kalıcı çözümler bularak sürdürülebilir kalkınmaya büyük yarar sağlar. Sürdürülebilir kalkınma amaçlarının dokuzuncusu olan ‘SANAYİ, YENİLİKÇİLİK ve ALTYAPI’ için Küresel Amaçların bizlere sunduğu çözüm önerileri ise şu şekilde sıralanmaktadır:
9.1. Herkes için uygun fiyatlı ve eşitliğe dayalı bir erişime vurguda bulunarak ekonomik kalkınmayı ve insanların esenliğini desteklemek için bölgesel ve sınırlararası altyapıyı kapsayan kaliteli, güvenilir, sürdürülebilir ve dayanıklı altyapıların oluşturulması.
9.1.1. Her mevsim geçit veren yolların 2 km yakınında yaşayan kırsal nüfusun oranı.
9.1.2. Ulaşım modlarına göre yolcu ve yük hacmi.
9.2. Kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmenin desteklenmesi ve 2030’a kadar sanayinin istihdam ve gayri safi yurt içi hasıla payının ulusal koşullarla uyumlu olarak önemli ölçüde artırılması ve en az gelişmiş ülkelerde bu payın iki katına çıkarılması.
9.2.1. Kişi başına ve GSYH’nin bir oranı olarak imalat sanayi katma değeri.
9.2.2. Toplam istihdamın bir oranı olarak imalat sanayi istihdamı.
9.3. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde küçük ölçekli sanayi işletmelerinin ve diğer işletmelerin uygun koşullu krediyi de kapsayan finansal hizmetlere erişimlerinin ve değer zincirlerine ve piyasalara entegrasyonlarının artırılması.
9.3.1. Toplam sanayi katma değeri içinde küçük ölçekli sanayilerin oranı.
9.3.2. Bir kredi borcu olan ya da kredi limiti bulunan küçük ölçekli sanayilerin oranı.
9.4. 2030’a kadar her ülkenin kendi kapasitesine uygun olarak harekete geçmesiyle, kaynakların daha verimli kullanımının artırılması ve temiz ve çevresel açıdan daha sağlam teknolojiler ve sanayi süreçlerinin daha çok benimsenmesi yoluyla altyapının ve güçlendirme sanayilerinin sürdürülebilir hale gelecek biçimde geliştirilmesi.
9.4.1. Katma değer birim başına CO2 emisyonu.
9.5. Özellikle gelişmekte olan ülkeler olmak üzere bütün ülkelerde, 2030’a kadar yenilikçiliğin teşvik edilmesi ve her 1 milyon kişi içindeki araştırma-geliştirme alanında çalışan kişi sayısının, kamu araştırmalarının, özel araştırmaların ve hükümet harcamalarının önemli ölçüde artırılması yoluyla bilimsel araştırmanın geliştirilmesi ve sanayi sektörlerinin teknolojik yetkinliklerinin genişletilmesi.
9.5.1. GSYH’nın bir oranı olarak araştırma ve geliştirme harcamalarının oranı.
9.5.2. Bir milyon yerleşimci başına düşen araştırmacı sayısı (tam zamanlı eşdeğer).
9.a. Afrika ülkelerine, en az gelişmiş ülkelere, karayla çevrili gelişmekte olan ülkelere ve gelişmekte olan küçük ada devletlerine genişletilmiş finansal, teknolojik ve teknik destek verilmesi yoluyla gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir ve dayanıklı altyapı geliştirmenin kolaylaştırılması.
9.a.1. Altyapıya toplam uluslararası resmi destek (resmi kalkınma yardımlarına ilave olarak diğer resmi yardım akışları).
9.b. Sanayi çeşitliliği ve sanayi ürünlerinde değer artırımı için uygun bir politika ortamının yaratılması aracılığıyla gelişmekte olan ülkelerde yurt içi teknoloji gelişiminin, araştırma ve yenilikçiliğin desteklenmesi.
9.b.1. Toplam katma değer içindeki orta ve yüksek teknolojili katma değer üreten sanayi sektörlerinin oranı.
9.c. Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimin önemli ölçüde artırılması ve 2020 yılına kadar en az gelişmiş ülkelerde evrensel ve uygun fiyatlı internet hizmetlerine erişimin sağlanması için çaba gösterilmesi.
9.c.1. Teknoloji türüne göre bir mobil şebeke tarafından kapsanan nüfus oranı.
Kaynaklar:
- Koç, M. C. Şenel, and K. Kaya, “Dünyada ve Türkiye’de Sanayileşme II-Yapısal Sorunlar, İstihdam ve İşsizlik,” Mühendis ve Makina, vol. 59, no. 691, 2018.
- https://www.bilgiustam.com/sanayi-endustri-nedir/
- Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: XIV- Sayı:1-2021
- V. Yılmaz, “Sürdürülebilir Kalkınma ve Döngüsel Ekonominin Bibliyometriği,” Enderun Dergisi, vol. 3, no. 2, 2019.
- https://www.abccevre.com/enerji-kaynaklari-ve-kullanim-oranlari.html
Denetleyen:Meryem Melisa KAR
