Wilms Tümörü (Nefroblastom)

Wilms tümörü (WT), 3-4 yaş grubu çocuklarda en sık görülen pediatrik bir böbrek kanseridir. Nefroblastom olarak da adlandırılan bu kanser, genel olarak dördüncü en yaygın pediatrik kanser konumundadır. Tipik olarak 5 yaşından küçük çocuklarda görülen WT, tüm pediatrik kanserlerin %6’sını ve çocuklardaki tüm böbrek tümörlerinin %95’ini oluşturur. Her 10.000 çocuktan birinde görülen WT, bu istatistikler doğrultusunda en yaygın dördüncü pediatrik kanser olma unvanına sahiptir.  Wilms tümörü, ismini ilk kez 1899’da onu karakterize eden Alman doktor Max Wilms’den almıştır. WT genellikle tek böbrekte meydana gelir ancak bazı durumlarda iki böbrekte de görülebilir1,3.

Görsel 1: Wilms tümörü’nün mikroskop altındaki görüntüsü.

Belirtiler

Birincil Belirtiler
  • Karın bölgesinde hissedilebilen kitle varlığı
  • Karın bölgesinde şişlik
  • Karın ağrısı ve kabızlık
  • Mide bulantısı ve/veya kusma
İkincil Belirtiler
  • Yüksek ateş
  • İştahsızlık
  • İdrarda kan
  • Yüksek tansiyon ve nefes darlığı

Karın bölgesinde hissedilebilen kitle varlığı ve karında şişlik en yaygın belirtidir. Bununla beraber birincil belirtiler WT vakalarında en sık karşılaşılan semptomlardır. Yüksek ateş ve idrarda kan en sık görülen ikincil belirtidir. Ancak ikincil belirtiler, birincil belirtiler kadar sık görülmemektedir. Hatta bazı vakalarda sadece birincil belirtiler görülmektedir3,4.

Nedenler

Wilms tümörü’nün nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak bazı araştırmalar, WT’nin kalıtsal olduğunu ve bazı genlerin kaybı veya mutasyonlarından kaynaklı olduğunu göstermektedir5.

WT vakalarının yaklaşık %33’ünde, kromozom 11’de bulunan tümör baskılayıcı WT1 geninde ve WT2 geninde mutasyonlar oluştuğu veya kayıplar olduğu gözlenmiştir. Bu genlerdeki mutasyonlar veya kayıplar, vücut dokularının aşırı büyümesine sebep olabilir. Bahsedilen genler haricinde, bazı WT vakalarının meydana gelmesinde kromozom 3’te bulunan CTNNB1 geninde oluşan mutasyonlar sebep olmaktadır. Ayrıca az sayıda vakada, X kromozomunda bulunan ve tümör baskılayıcı gen olan WTX genindeki mutasyonlar rol oynamaktadır5,6.

Yukarıda adı geçen genler dışında WT, TP53 geni ve MYNC genindeki mutasyonlarla ilişkilendirilmiştir. Ailesel açıdan bakıldığında: WT hastalarının sadece %1’inin ailesinde en az bir WT hastası bulunmaktadır. Ancak bu kişi ebeveyn değil farklı bir akraba olmaktadır6.

Teşhis

Nefroblastom teşhis etmek için birçok yöntem kullanılmaktadır ancak en yaygın ve kesin sonucu veren yöntemler: Bilgisayarlı tomografi taraması (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve biyopsidir5,7.

BT Taraması

BT taraması, x-ışınlarının farklı açılardan vücuda gönderilmesi ile görselleştirilen bir fotoğraflama yöntemidir. Bilgisayar, oluşturulan fotoğrafları, tümörü belirtecek şekilde birleştirir ve 3 boyutlu bir modelleme yapar. Tümörün boyutunu ölçmek için BT taraması yapılabilir. Karın ve pelvisin BT taraması, WT’nin böbrekten/böbreklerden kan damarlarına metastaz yapıp yapmadığını göstermeye yardımcı olacaktır7.

Görsel 2: İleri evre dev Wilms tümörü BT bulguları.
MRI

Manyetik rezonans görüntüleme, BT taraması ile aynı işlevi görür: vücudun ayrıntılı görüntülenmesidir. Ancak bunu yaparken x-ışınları değil manyetik alanlar kullanılır. MRI’dan önce hastaya, kontrast madde adı verilen özel bir boya enjekte edilir. Bu sayede görüntüleme daha net yapılır. MRI da BT taraması gibi tümör boyutunu ölçmek için kullanıbilir7.

Görsel 3: Wilms tümörü’nün MRI ile görselleştirilmiş bulguları.
Biyopsi

Karın bölgesindeki şüphe duyulan bir kitle alınamayacak kadar büyükse dokunun bir kısmı alınır. Biyopsi adı verilen bu işlem sonucunda alınan doku incelenmek üzere patolojiye gönderilir. Daha sonrasında bir patolog alınan dokuyu analiz eder. Eğer dokuda tümör hücrelerine rastlanırsa, doktor ilk tedaviyi önerecektir. Biyopsi, genel anlamda en kesin sonucu veren işlemlerin başında gelir7.

Tedavi

WT’nin üç ana tedavi yöntemi vardır: Ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi. Tedavi seçenekleri, kişinin bazı kriterlerine göre değişkenlik gösterir. Tümörün tipi, evresi, ve tümörlü hücrenin yapısı gibi durumlarla beraber kişinin sağlık ve genetik durumu göz önüne alınarak bir tedavi yöntemi uygulanır. Ameliyat neredeyse her evrede uygulanabilen bir yöntemdir ve WT için iki tür cerrahi operasyon mevcuttur. Radikal nefrektomi adı verilen birinci tür operasyonda; tüm böbrek ve çevresindeki bazı dokuların yanında tümörlü dokuya yakın olan lenf düğümleri de operasyonla alınır. Ancak kısmi nefrektomi adı verilen ikinci tür operasyonda; tümörün ve çevresindeki dokuların bir kısmının çıkarılmasıyla beraber böbreğin mümkün olduğu kadar fazla bırakılması amaçlanır4,5,7.

Bir diğer tedavi yöntemi olan kemoterapi, ilaç tedavisidir. Onkolog tarafından verilen ilaçlar yardımıyla tümörün büyümesini ve bölünmesini engelleyerek kanser hücrelerinin yok edilmesi ana hedeftir. Son ana tedavi yöntemi radyoterapidir. Radyoterapide, kanser hücrelerinin yok edilmesi için düzenli aralıklarla kanserli hücreye x-ışınları gönderilir. Radyoterapi en etkili yöntemlerden biridir ancak sonuç verme hızı ameliyata göre daha yavaştır4,5,7.

Kaynaklar:

  1. Xie W, Wei L, Guo J, Guo H, Song X, Sheng X. Physiological functions of Wilms’ tumor 1-associating protein and its role in tumourigenesis. J Cell Biochem.
  2. Kitagawa K, Gonoi R, Tatsumi M, Kadowaki M, Katayama T, Hashii Y, Fujisawa M, Shirakawa T. Preclinical Development of a WT1 Oral Cancer Vaccine Using a Bacterial Vector to Treat Castration-Resistant Prostate Cancer. Mol Cancer Ther. 
  3. Ritchey ML, et al. Pediatric urologic oncology: Renal and adrenal. In: Campbell-Walsh Urology. 11th ed. Philadelphia, Pa.: Elsevier; 2016.
  4. Chintagumpala M, et al. Treatment and prognosis of Wilms tumor. http://www.uptodate.com. Accessed Jan. 16, 2017.
  5. Chintagumpala M, Muscal JA. Presentation, diagnosis, and staging of Wilms tumor. UpToDate. Accessed at www.uptodate.com/contents/presentation-diagnosis-and-staging-of-wilms-tumor on August 22, 2018.
  6. Fernandez CV, Geller JI, Ehrlich PF, et al. Chapter 29: Renal Tumors. In: Pizzo PA, Poplack DG, eds. Principles and Practice of Pediatric Oncology. 7th ed. Philadelphia, Pa: Lippincott Williams & Wilkins; 2016.
  7. https://www.cancer.net/cancer-types/wilms-tumor-childhood/types-treatment

Görsel Kaynaklar:

  1. https://www.stbaldricks.org/blog/post/types-of-childhood-cancer-wilms-tumor
  2. http://www.firattipdergisi.com/pdf/pdf_FTD_396.pdf
  3. https://www.memorial.com.tr/tani-ve-testler/bilgisayarli-tomografi-nedir-neden-ve-nasil-cekilir

Denetleyen: Ceren Nur ARICI

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir