Meme Kanseri

Meme kanseri, herkesin hakkında az çok bilgi sahibi olduğu bir hastalıktır. Her yıl 1-31 Ekim meme kanseri farkındalık ayı boyunca dünya çapında çeşitli organizasyonlar, kampanyalar düzenlenir. Buna istinaden bu süre içerisinde yetiştirmek üzere bir yazı yazmaya karar verdim. Şimdi izninizle konuya geçelim.

Meme kanseri, meme dokusunu oluşturan hücre gruplarından birinin değişime uğraması ve kontrolsüz çoğalması nedeniyle oluşan tümör sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Kanserli doku, önce yakın çevresine sonra memeye yakın lenf bezlerine yayılır. Zamanında tanı konulup tedavi edilmeyen hastalarda kanser diğer organlara yayılarak (bu yayılmaya metastaz da denir) tedavi olanaksız evreye geçiyor2. Burada sizde takdir edersiniz ki erken tanı çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu yüzden ben daha çok, kendi kendine meme muayenesi (KKMM) ve hastalığın belirtilerini size aktarmak istiyorum. Ayrıca meme kanseri kadınlarda sık görülen bir kanser türü olmasına karşın erkeklerde görülme ihtimalide vardır.

Görsel 1: Meme kanseri simgesi.

Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) Nedir?

Kendi kendine meme muayenesi (KKMM), meme kanserinin erken tanısında oldukça büyük önemi olan tarama ve tanı yöntemidir [3]. Amaç; anormal dokuyu tanımak ve erken tanı konmasını sağlamaktır. Bu nedenle, 20 yaşını doldurmuş her kadın düzenli ve aylık olarak meme muayenesi için birkaç dakikasını ayırmalıdır. Memedeki kitlelerin %80’i KKMM ile aylık muayeneler sırasında saptanabilmektedir. Kendi kendine meme muayenesi için en uygun zaman âdetin bitiminden sonraki ikinci veya üçüncü günüdür. Âdet görmeyen kadınlarda (menopoza giren, gebe olan) ise kadının belirlediği herhangi bir gün (her ayın 18’i gibi) olabilir6.

Görsel 2: Meme kanseri temsili.
Görsel 3: Meme kanseri temsili.

Meme muayenesi iki aşamada yapılır. Birincisi inspeksiyon, yani gözle görerek yapılan muayenedir. Gözle inceleme için aydınlık ortamda ayna karşısına geçilir. Beden üstü çıplak olacak şekilde kollar yana serbest bırakılır. Gözlenmesi gereken durumlar6;

  • Şekil bozukluğu olup olmaması
  • Meme cildinde anormal görünüm
  • Kızarıklık, çukurlaşma
  • Meme ucu renginde değişiklik
  • Memeye komşu lenf bezlerinde büyüme
  • Meme ucunda akıntı

Daha sonra kollar başın üstüne kaldırılarak veya baş arkasında birleştirilerek ve eller bele konmuş şekilde gözleme devam edilir. En son aşamada öne doğru eğilerek memede çekilme olup olmadığı kontrol edilir. Kitle göğüs duvarına yapışık olduğu için öne doğru eğildiğiniz zaman kitle varlığında bölgede çukurlaşma olacaktır6.

Görsel 4: Meme kanseri temsili.

Meme muayenesinde ikinci aşama ise palpasyon, yani dokunarak yapılan muayenedir. Sırt üstü uzanarak, ayakta veya duşta da yapılabilir. Muayene için işaret, orta ve yüzük parmakların uç kısımları kullanılır. Parmak uçları meme üzerinden kaldırılmadan sırayla her iki memenin tamamı daire şeklinde, yukarıdan aşağı-aşağıdan yukarı ve dıştan merkeze doğru tarayarak değerlendirilir. En son, koltuk altı lenf bezlerinde büyüme olup olmadığı kontrol edilir6.

Kendi kendine meme muayenesinde fark edilmiş her kitle kanser olmayabilir ancak mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir.

Meme kanseri belirtileri nelerdir?

Meme kanserinin en yaygın belirtisi yeni bir yumru veya kitledir. Düzensiz kenarlara sahip ağrısız, sert bir kitlenin kanser olma olasılığı daha yüksektir, ancak meme kanserleri hassas, yumuşak veya yuvarlak olabilir. Acı verici bile olabilirler. Bu nedenle, herhangi bir yeni meme kitlesi, yumru veya meme değişikliğini deneyimli bir sağlık hizmetleri uzmanı tarafından kontrol ettirmek önemlidir5.

Meme kanserinin diğer olası belirtileri şunları içerir5:

  • Memenin tamamının veya bir kısmının şişmesi (yumru hissedilmese bile)
  • Ciltte çukurlaşma (bazen portakal kabuğu gibi gözükür)
  • Göğüs veya meme başı ağrısı
  • Meme ucu retraksiyonu (içe dönük)
  • Kırmızı, kuru, pullanan veya kalınlaşmış meme ucu veya göğüs cildi
  • Meme başı akıntısı (anne sütü dışında)
  • Şişmiş lenf düğümleri (Bazen bir meme kanseri, kolun altındaki veya köprücük kemiğinin etrafındaki lenf düğümlerine yayılabilir ve memedeki asıl tümör hissedilecek derecede büyük olmadan önce orada bir yumru veya şişmeye neden olabilir.

Meme kanseri birçok kanser türünde olduğu gibi siz fark etmeden vücudunuzda ilerlemeye, yayılmaya devam edebilir. Erken tanı tedavide oldukça önemli bir nokta olmakla beraber bunun için bireylerin bilinçlenmesi büyük önem teşkil eder.

  • 20-40 Yaş Arası: Ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalıdır. Meme kanseri belirtilerden biri görüldüğünde vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır. Ayrıca iki yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmelidir4.
  • 40-69 Yaş Arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalı, yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmeli ve iki yılda bir mamografi çektirilmelidir4.

Ülkemizde her ilde olan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) ücretsiz olarak mamografi çekilmekte; ayrıca kendi kendine meme muayenesi eğitimleri ve broşürleri de ücretsiz olarak verilmektedir4.

Kaynaklar:

  1. https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/meme-kanseri/
  2. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/2629/33821
  3. https://kirikkaleism.saglik.gov.tr/TR,99644/1-31-ekim-meme-kanseri-farkindalik-ayi.html
  4. https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer/about/breast-cancer-signs-and-symptoms.html
  5. Öğr. Muzaffer Kutlu, Kadın Hastalıkları ve Aile Planlaması, Baydem Yayıcılık, syf. 27-30.

Görsel Kaynaklar:

  1. http://memeder.org/meme-sagligi/kendi-kendine-muayene/kendi-kendine-meme-muayenesi-nedir/#:~:text=Her%20kad%C4%B1n%C4%B1n%20kendi%20memelerini%20s%C4%B1ras%C4%B1,bir%20sa%C4%9Fl%C4%B1k%20personeline%20y%C3%B6nlenmesini%20sa%C4%9Flamakt%C4%B1r. (Görseller için kullanılmıştır)

Denetleyen: HAzal ATALAY

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir